«Η αφύπνιση και η καλλιέργεια της έκφρασης
των Τριών Κόσμων του ανθρώπου:
Σκέψη, Ενέργεια Ζωής, Σώμα»
Η γνώμη μου: στο Μπαλί, οι ηθοποιοί συμπεριφέρονται σαν υπηρέτες. Υπηρετούν «κάτι», φέρνουν στη ζωή μια ιστορία ή ένα χαρακτήρα ή ένα αντικείμενο, το οποίο πρέπει να τιμηθεί. Στον δρόμο του Tribuana, ο ηθοποιός δίνει επίσης ζωή σε ένα τραγούδι, σε μια κίνηση. Αυτό σημαίνει ότι η ιστορία (ή το άλλο «πράγμα» που κανείς υπηρετεί) είναι πιο σημαντικό, πιο ενδιαφέρον, περιέχει υψηλότερη αξία απ’ ότι οι εαυτοί των ηθοποιών. Η ιστορία/το «πράγμα» έχει ήδη «ζωή». Η Ιστορία περιέχει μια καλύτερης ποιότητας γνώση και σοφία, όπως επίσης και ένα φυσικό μονοπάτι (ορατό ή αόρατο, κατανοητό ή ακατανόητο) για να το ακολουθήσει κανείς, για να γιορταστεί, για να τιμηθεί.
Για να αποκαλυφθεί αυτή η ζωή (αυτό το μυστήριο), οι ηθοποιοί πρέπει να κινητοποιήσουν όλα τους τα μέσα, την ικανότητά τους να δίνουν ζωή, να τα επανενσαρκώσουν όλα αυτά, σε μια εκτελεσμένη ζωντανή παρουσίαση. Η δουλειά αποτελείται από: το να «ξυπνάς», το να είσαι συνειδητός, το να ενοποιήσεις την έκφραση των τριών κόσμων (Σώμα, Ενέργειες της Ζωής και Σκέψη) ώστε να φτάσεις σε μιά ολική έκφραση δια μέσου μιας βαθιάς λύσης, έξυπνα διανοητικής, επιστημονικής αλλά και με οξεία διαίσθηση, αναλυτικής και σφαιρικής, ταυτοχρόνως. Βέβαια δε μπορούμε να φτάνουμε πάντοτε αυτές τις παραμέτρουςιδανικά, μα είναι σημαντικό να είμαστε στο μονοπάτι που μας οδηγεί προς την ιδανική κατεύθυνση. Να καταλαβαίνουμε, πως η μια κατεύθυνση οδηγεί στην επόμενη και ούτω καθεξής.
Η ιστορία πρέπει να μεταφέρει τα τρία φυσικά, δημιουργικά και παραγωγικά συστατικά:
1.Καλλιεργεί τη νοημοσύνη με δημιουργικό τρόπο στο δρόμο της αρμονίας, οπότε πρέπει να κάνει τους ανθρώπους πιο έξυπνους: η λαμπερή ποιότητα ενός καθαρού μυαλού.
2.Δίνει μακριά ζωή στην ουσία της: η ύπαρξή της κρατάει πέρα από την παρουσία της, είναι μεγαλύτερη από τη φυσική της ζωή, πέρα από αυτήν την γήινη ποιότητα ενέργειας.
3.Πρέπει να έχει τη (μαγική) ικανότητα να μεταμορφώνει: να μεταμορφώνει τον/την ηθοποιό, τους θεατές και το περιβάλλον (τον κόσμο, τους «τρεις κόσμους»)
Το πεδίο της εξερεύνησης περιλαμβάνει 21 μαθήματα:
1. Silat Tribuana (βασίζεται στην Ινδονησιακή πολεμική τέχνη Pencak Silat, το μεταφράζω: η τέχνη της επιβίωσης). Για να γίνει αυτό το μάθημα είναι προτιμητέο το να φορά κανείς άσπρα.(άσπρο παντελόνι και άσπρο μπλουζάκι, αν είναι δυνατό)
2. Tai Chi Tribuana (συνειδητότητα των κινήσεων, βαθιά προσοχή, που οδηγεί στη συνειδητοποίηση της σωματικής άρθρωσης και ενέργειας = Chi=Prana=Ki, μέσα από μία φυσική ροή)
3. Chi Kung Tribuana (οι ασκήσεις, σωματικά και διανοητικά, οδηγούν στην συνειδητότητα μιας πολύτιμης και εκλεπτυσμένης, αλλά παρόλα αυτά ισχυρής ενέργειας, πολύ λεπτής φύσης που δίνει ζωή στον Κόσμο)
4. Koukoul Djagat: δουλειά με κρουστά εμπνευσμένη από το Kodo (Γιαπωνέζικο τύμπανο) που προσθέτει στη δουλειά έναν τελετουργικό τρόπο ρυθμού, αντοχής, δύναμης, χρησιμοποιώντας φωνές των Τριών Κόσμων. Το όργανο Kodo πρέπει να φτιαχτεί.
5. Yoga Tribuana: το να βρίσκεται κανείς σε ακίνητη στάση, να αφυπνίζει την ευ-αισθησία και να έχει συνειδητότητα της αναπνοής του και των αισθήσεων του, πράγμα που κάνει δυνατό το να αισθανθεί κανείς τις εσωτερικές ωθήσεις, αυτές που οδηγούν έναν ηθοποιό στη δράση και την πραγματοποίηση.
6. Pranayama Tribuana: ασκήσεις αναπνοής, εισπνοή και εκπνοή της ενέργειας (το να προσλαμβάνει κανείς και να δοκιμάζει διάφορα είδη ενέργειας)
7. Καθημερινή εξάσκηση μερικών Ταοϊστικών ασκήσεων υγείας.Αυτή η άσκηση συνδυάζει: την εικόνα, την κίνηση, τον ήχο και διανοητική δραστηριότητα σε σχέση με την ενέργεια της ζωής –όπως τα συναισθήματα, τα όργανα της χώνευσης, τα 5 στοιχεία, τα χρώματα...κ.τ.λ)
8. Tongkat: Η δουλειά με το κοντάρι: οι ηθοποιοί χειρίζονται το κοντάρι και παίζουν μ’ αυτό, επαναλαμβάνοντας κάποιες ακριβώς καθορισμένες κινήσεις. Η άσκηση με το κοντάρι είναι εμπνευσμένη από τις πολεμικές τέχνες με σκοπό την προ-θέρμανση, τη διατήρηση της υγείας, τη δουλειά μέσα σε ένα γκρούπ, το διαλογισμό και την αφύπνιση του συναισθήματος του να είναι κανείς «έτοιμος να ακολουθήσει» (στην κατεύθυνση που ο ηθοποιός πρέπει να υπηρετήσει, ακολουθώντας και δίνοντας ζωή σε έναν χαρακτήρα ή μια ιστορία). Οι μετέχοντες προσκαλούνται να φέρουν μαζί τους ένα (ξύλινο) κοντάρι, διαμέτρου 35 mm και μήκος ίσο με την απόσταση μεταξύ ποδιών (εδάφους) και «τρίτου ματιού»(το κεντρικό σημείο ανάμεσα στα δύο βλέφαρα).
9. Δουλειά με τη Μάσκα: Η Μάσκα θεωρείται να ανήκει στα προσωπικά υπάρχοντα, είναι προσωπικό όργανο έκφρασης και θεωρείται ιερό αντικείμενο. Προτείνεται στους μετέχοντες να φέρουν τη δική τους προσωπική μάσκα.
10. Μαριονέτα (Κούκλα), Αντικείμενα: ως εργαλεία έκφρασης ή μέσα (αξεσουάρ) για να ειπωθεί η ιστορία.
11. Δουλειά με μουσικό όργανο /κρουστό
12. Kéchak: Η ιστορία του Kéchak ανάγεται στο Μπαλί και είναι μια φωνητική χορωδία όλων των χωρικών, που μετέχουν σε αυτόν τον Μπαλινέζικο χορό/έκσταση, με σκοπό να διώξουν μακριά όλες τις μολυσματικές θανάσιμες ασθένειες, την αρνητική/καταστροφική ενέργεια ή την φυσική καταστροφή που απειλεί να βλάψει τη ζωή των ανθρώπων, φυτών ή ζώων. Αυτός ο «Χορός» (χορός/τραγούδι) στην Μπαλινέζικη «χορευτική τελετουργία» Sanghyang, θα δώσει την ευκαιρία στους ηθοποιούς να δουλέψουν πάνω στη φωνή, στον ομαδικό ρυθμό, στη συνειδητοποίηση της ενέργειας ενός γκρούπ. Είναι μια δουλειά πάνω στην εναρμόνιση, αφυπνίζει την προσωπική κοσμική ενέργεια μέσα σε ένα γκρουπ για θεραπεία, ευτυχία, υγεία, χαρά της ζωής. Στις μέρες μας αυτός ο χορός (Kéchak) έχει γίνει μια πολύ δημοφιλής τουριστική «ατραξιόν».
13. Μουσική ethnic: Ο ηθοποιός κινείται χορεύοντας από ethnic μουσική, τραγουδώντας τραγούδια από διάφορες χώρες, που μπορούν να ανπτυχθούν σε αυτοσχεδιασμό. Τα έθνικ τραγούδια ως θέμα αυτοσχεδιασμού με κίνηση, όπως επίσης και μιας ιστορίας που δημιουργείται αυτοσχεδιαστικά. Ο ήχος ενός έθνικ οργάνου μεταφέρει τον εθνικό θησαυρό μιας χώρας- αρχαίοι σπόροι προς γεύση και καλλιέργεια.
14. Bayu Swara: Μια δουλειά πάνω στις ιερές συλλαβές - τον ήχο- την προσωπική εσωτερική φωνή: πως να βρίσκει κανείς και να δίνει ζωή σε μια συλλαβή κάθε μέρα. Η συλλαβή ανταποκρίνεται σε έναν ήχο και φτιάχνεται από ένα μόνο φωνήεν και από ένα ως τέσσερα σύμφωνα. Η εξέλιξη αυτής της δουλειάς, η σύνθεση της συλλαβής, αναπτύσσεται κατά τέτοιο τρόπο ώστε η συλλαβή της πρώτης μέρας να δίνει ζωή στη συλλαβή της δεύτερης μέρας, η συλλαβή/ η πραγματικότητα της δεύτερης μέρας να δίνει ζωή στη συλλαβή/πραγματικότητα της τρίτης μέρας, κ.τ.λ
15. Φθινοπωρινά φύλλα ή ο κρύσταλλος της σκέψης: Διαλογίζεται (ή μελετά) κανείς πάνω σε μικρές προτάσεις που τις αντιμετωπίζει σαν τον κρύσταλλο της σκέψης, τους καρπούς της διανόησης. Αντανακλώντας και ανταλλάσοντας γνώμες, συζητώντας ένα θέμα/πρόβλημα σε ένα γκρούπ, όλες αυτές οι δραστηριότητες είναι το πεδίο, όπου η σκέψη μπορεί να καλλιεργηθεί και να εμπλακεί, ώστε να παράγει μια κοινή θεατρική γλώσσα, μια κοινή δημιουργία που θα βασίζεται σε μια κοινή κατανόηση/αντίληψη, κάνοντας μέσα στη δράση, ξεκάθαρο τον στόχο/τον κοινό προορισμό.
16. Δουλειά μέσα στο γκρούπ και πάνω στο γκρούπ: το να έχει κανείς συνείδηση του εαυτού του ως μέλος ενός γκρούπ, να θυμάται να υπηρετεί το κέντρο του κοινού ενδιαφέροντος του γκρούπ. Είναι απαραίτητο να ξέρει «αυτό το μαγικό και μυστηριώδες πράγμα που μας ενώνει όλους μαζί», το να αισθάνεται την κοινή ενέργεια, την κοινή εσωτερική ώθηση/ την κοινή πρόθεση, που θα πραγματο-ποιήσει την ιστορία που είναι να ειπωθεί και μετά θα μοιραστεί με το κοινό. Έχοντας συνείδηση ενός κοινού «πράγματος/ενέργειας/ιστορίας» που είναι να αναπτυχθεί, οι ηθοποιοί παραμένουν ταυτόχρονα ανοιχτοί, σε εγρήγορση, έμπιστοι, ουσιώδεις, οπότε απλοί και άμεσοι. Το να καταλαβαίνει/αντιλαμβάνεται κανείς «θεατρικά» σημαίνει το «να είναι»/ το «να υπάρχει» και αυτό είναι μια πράξη (με ή χωρίς «αξεσουάρ») μιας ορισμένης κατανόησης/ερμηνείας που εκφράζεται με ζωντανό τρόπο. Ένας tribuan-ικός ηθοποιός που λέει «κατάλαβα», πρέπει να είναι ικανός να το κάνει, να μεταφέρει την κατανόησή του στην πράξη.
17. Δουλειά πάνω στον αυτοσχεδιασμό, την κοινή δημιουργία: σχετίζεται με τη δουλειά μέσα/πάνω σε ένα γκρούπ. Σε αυτή τη δουλειά 3 σημαντικά βήματα πρέπει να ληφθούν υπ΄όψιν: 1. το να γνωρίζει /καταλαβαίνει κανείς τους μετέχοντες 2. το να δημιουργήσει κανείς μια κοινή θεατρική γλώσσα και 3. Το να διαλέξουν και να δουλέψουν πάνω σε ένα «θέμα» και από κοινού να το υπηρετήσουν/ να το θρέψουν μαζί, ώστε τα μέλη του γκρούπ να ενώνονται μέσα απ’ αυτό και να το τιμούν ως κάτι πιο σημαντικό από τους εαυτούς τους, κατά τη διάρκεια του αυτοσχεδιασμού.
18. Διήγηση ιστορίας: Η ιστορία που διηγούνται είτε οι μετέχοντες είτε εγώ ο ίδιος, θα δοθεί προς αυτοσχεδιασμό. Θα πρέπει να βρούμε μια κοινή γλώσσα, να την εξερευνήσουμε και να τη χτίσουμε μαζί. Για να δώσουμε ζωή σε μια ιστορία, να βρούμε μαζί τον εσωτερικό παλμό της ιστορίας μέσα μας, μια δουλειά όπου καταλαβαίνει κανείς από πρώτο χέρι, τι σημαίνει το να μοιράζεσαι.
19. ΤΟΤΕΜ Tribuana: Ένα Τοτέμ είναι μια υλική σύνθεση, φτιαγμένο με
tribuan-ικό τρόπο, το οποίο αναπτύσσει κανείς προσθέτοντας κάτι/ένα αντικείμενο στην προηγούμενη σύνθεση: σαν να θρέφουμε την πραγματικότητα της κάθε μέρας. Το τοτέμ είναι συνέχεια διαθέσιμο προς επίσκεψη και μπορεί να παρουσιαστεί την τελευταία μέρα του εργαστηρίου προς κοινή θέα. Ένα τοτέμ μπορεί να είναι είτε προσωπικό, είτε συλλογικό. Το τοτέμ μπορεί να φτιαχτεί, είτε σε έναν εσωτερικό χώρο, είτε έξω, στη φύση. Η προέλευση ενός τοτέμ μπορεί να εμπνευστεί είτε από έναν τόπο, είτε από μια ιδέα, που χρειάζεται αντικείμενα για να πραγματοποιηθεί. Είναι εργασία πάνω στο να βρίσκει κανείς το πνεύμα των αντικειμένων, την ενέργεια ενός χώρου, τη μαγεία ενός κτιρίου, μια χαρισματική παρουσία.
20. TRIPASS: (tribuan-ικό διαβατήριο). Όταν το πνεύμα ενός τοτέμ συγκεντρώνεται σε ένα κομμάτι χαρτί, γίνεται μια εικόνα, ένα σχέδιο σε μια σελίδα και μια σειρά από συλλαβές στην επόμενη σελίδα, κάτι που χτίζεται μέρα με τη μέρα, προσθέτοντας ένα σχήμα ή μια γραμμή-που έχει ένα χρώμα- και μια ιερή συλλαβή. Αυτό λέγεται Compact Disk της προσωπικής ταυτότητας του καθ’ ενός ή Δισκέττα ή tribuan-ικό διαβατήριο (Tripass).
21. Μια εισαγωγή στην τελετή: τιμώντας τα εργαλεία της δουλειάς, το χώρο της δουλειάς και το περιβάλλον. Ο χώρος στον οποίο δουλεύουμε, θα ονομάζεται και θα μεταμορφωθεί σε DO JO, κατά το Γιαπωνέζικο τρόπο ή σε MARGA PURA , στη γλώσσα του Μπαλί. Ο χώρος θεωρείται σαν τον τόπο όπου κανείς καλλλιεργεί έναν τρόπο ζωής / ένα μονοπάτι ζωής, και επίσης καλλιεργεί έναν δρόμο / τρόπο ύπαρξης. Ο κάθενας φροντίζει τον χώρο δουλειάς και μετάσχει / μοιράζεται τη διατήρηση του : να είναι καθαρός και σε τάξη, τόσο πριν όσο και μετά από την κοινή δουλειά. Η προετοιμασία MARGA PURA εξαρτάται από τη δουλειά / το μάθημα που πρόκειται να ακολουθήσει και θα αναπτύξει τη δουλειά του γκρούπ, αφυπνίζονατς την αίσθηση της συνειδητότητας και της ευθύνης.
22. Bayu Panah: η δουλειά αυτή είναι εμνευσμένη από το Kyu-Do, τη Γιαπωνέζικη τελετουργική τοξοβολία. Αυτή δουλειά χρειάζεται τόξο ( ιδανικά: Γιαπωνέζικο τόξο από μπαμπού), βέλη και στόχο- αλλά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και ελαστικά αυτοσχέδια «τόξα», αντικαθιστώντας το κανονικό τόξο. Οι μαθητές σε αυτήν την περίπτωση χρειάζεται να φέρουν αυτά τα εργαλεία δουλειάς. Μια σειρά κινήσεων επαναλαμβάνεται κάθε φορά με τρόπο τελετουργικό και με μεγάλη ποιότητα συγέντρωσης. Έτσι αναπτύσσεται ολική συνειδητότητα.
Είναι αδύνατο να γίνουν όλα τα 22 μαθήματα κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου, μα ίσως εξερευνήσουμε και δοκιμάσουμε κάθε ένα από αυτά κατά τη διάρκεια των πρώτων δύο ημερών. Τότε θα μπορέσετε να επιλέξετε ελεύθερα, να εργαστείτε σε ένα ή σε περισσότερα από αυτά. Πως; Θα το αποφασίσουμε μαζί, λαμβάνοντας υπ’ όψιν το χρόνο, τον τόπο και τα μέσα.
Αν το θέατρο είναι το «διαμάντι της ζωής», σκοπός του θα ’πρεπε να είναι να δημιουργεί έναν κρύσταλλο από τις εμπειρίες της ζωής- μια μνήμη που φωτοβολεί. Η μνήμη δημιουργεί λεξιλόγιο, γλώσσα και όργανα έκφρασης. Με το να αφυπνίζουμε και να καλλιεργούμε την έκφαση των «τριών κόσμων» (tribuana = σώμα, ενέργεια,σκέψη), ακολουθούμε το δρόμο της αρμονίας με τη φύση, προσαρμόζοντας την πραγματικότητά τους στις ανάγκες του χώρου, του χρόνου και των καταστάσεων.
Ένας ηθοποιός (Tri Buana) πρέπει να έχει καλή υγεία (Tribuan-ικά), στο δρόμο της αρμονίας, ώστε να μπορεί να είναι ικανός να ζωντανεύσει την ιστορία (που τον ζωντανεύει) και να την προσφέρει στο κοινό, που ήρθε για να μοιραστεί την αυθεντική καταγραφή της Ιστορίας.
Ο Μπράχμα (Brahman) δηλεί το άφθαρτο υπέρτατο. Το βασίλειο του Εαυτού είναι η αγνή καθαρή και απελευθερωμένη ουσία της ύπαρξης του καθ’ ενός. ΔΡΩ σημαίνει υπάρχω, στον δρόμο/τρόπο προς την εκδήλωση της δημιουργικής διαδικασίας, που οδηγεί το αόρατο ΟΝ προς την ύπαρξη.
Εμπνευσμένο από την Μπαγκαβάντ Γκιτά, κεφάλαιο 8, 3.
Η μετάφραση του κειμένου του Tapa Sudana
(New Text Tribuana: «To awaken and to cultivate the expression
of the Three Worlds of human: Thought, Energy of life, Body» 03.01.2008)
από τα Αγγλικά στα Ελληνικά, έγινε από την Ευγενία (Τζένη) Σταυροπούλου.